چنان که گفتیم رجاء نیز همچون خوف حالتى روانى است. این حالت زمانى رخ مى‏دهد که انسان پدید آمدن حالتى خوشایند را انتظار داشته باشد که وقوع آن حالت خوشایند قطعى نیست.

رجاء در یک معنى به همه حالات توقع و انتظار گفته مى‏شود؛ حتى اگر انتظار امرى ناخوشایند باشد. به همین دلیل برخى مفسرین این کلمه را به معناى خوف تفسیر کرده‏اند و معناى آن را چنین گفته‏اند: شما را چه شده است که از شکوه خدا بیم ندارید؟

      ولى رجاء هرگاه در برابر خوف به کار رود به معناى انتظار امرى خشنودکننده است. هر چه احتمال و انتظار حصول امر خوشایند بیشتر باشد، اشتیاق انسان افزون تر است و انگیزه تلاش براى حصول آن بالاتر مى‏رود. همه چیزهایى که به عنوان انواع خوف از آنها یاد کردیم، به امور ناخوشایند مربوط مى‏شد اضداد آن امور ناخوشایند امورى خوشایند و مسرت بخش هستند. کسى که انتظار این امور خوشایند را داشته باشد با نشاط و امیدوار است و مى‏کوشد به آنها دست یابد و با موانع حصول آنها مبارزه مى‏کند. خوشایندترین چیزى که انسان مؤمن انتظار آن را مى‏برد، رسیدن به رضاى پروردگار و لقاى اوست. و چون به رحمت و مغفرت خداوند ایمان دارد، در هر شرایطى این امید و انتظار را در دل خود مى‏پرورد و براى تحقق آن تلاش مى‏کند و حتى اگر گناهکار و از عذاب پروردگار خائف باشد، باز هم امیدوار است که مشمول مغفرت خداوند واقع شود و توفیق جبران کاستى‏ ها را پیدا کند. انسان مؤمن به بشارت خداوند دل خوش مى ‏دارد که فرمود:

از فضل خدا درخواست کنید که خدا به هر چیز داناست.

       یا آن جا که فرمود: هر گاه بندگان من از تو درباره من بپرسند، بگو من نزدیکم، و دعاى دعا کننده را به هنگامى که مرا بخواند اجابت مى‏کنم.

       از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله روایت شده است که فرمودند: از خداوند درجات بلند را بخواهید، چرا که از کریم درخواست مى‏کنید.